دیپلماسی محیط زیس؛نقطه عطف صلح جهانی 

سبحان طیبی

در جهان امروز همواره گفتگو و مذاکره محور تعاملات جامعه بشری چه در سطح ملی،منطقه ای و بین المللی بوده است. این تعاملات در مسیری به نام دیپلماسی حرکت کرده و تبیین گردیده است. در این راستا هرگونه تعامل در چارچوب دیپلماسی،شکل رسمی به خود گرفته و به نوعی ترسیم روابط بر اساس دو یا چند جانبه می باشد.یکی از محورهای گفتگو که همیشه مورد بحث و بررسی بوده و جامعه بین المللی چندی است که توجه ویژه ای به آن داشته همانا دیپلماسی محیط زیست است.در جامعه جهانی مخاطرات زیست محیطی موجبات نگرانی های بسیاری را فراهم ساخته است. این مخاطرات هرچند در ابعاد کوچک گاه در سطح وسیعی گسترش یافته و ابعاد منطقه ای و بین المللی به خود گرفته است.اگرچه توجه جامعه جهانی بیشتر از پیش به این مخاطرات بوده اما عدم رعایت موازین بین المللی و تخطی از تعهدات موجب خطرات بسیاری گردیده است.هرچند بحث اصلی ما در این پژوهش اشاره به کلیت دیپلماسی و روند مذاکرات بین المللی در جریان شکل گیری کنفر انس ها و معاهدات است اما به هر ترتیب بایستی بدانیم که هدف از دیپلماسی محیط زیست گفتگو برای جلوگیری از مشکلات زیست محیطی است.در این روند نگاه ویژه و یا سبز اندیشی متخصصان این حوزه و مقام های مسئول کشورها امیدها را برای داشتن زیست کره ای امن زنده نگه می دارد. از آنجاکه دیپلماسی محیط زیست یکی از زمینه های بسیار فعال و حوزه جدید در چارچوب حقوق و روابط بین الملل است نگاه بسیاری از دول را به خود خیره ساخته است. جدید بودن این حوزه به لحاظ داخلی در کشور ما اهمیت را دوچندان کرده و هرچند در سطح بین المللی مسیر دیپلماسی قبل از سال1972 آغاز گردیده اما بطور جدی از سال1990 بدان پرداخته شده است.اما بازهم نمی توان پیشینه دیپلماسی محیط زیست را از 42 سال پیش منظور کرد چراکه تعاملات نابسامان دول مختلف در جریان نشست ها،سمینارها،کنفرانس ها و اجلاس های جهانی مانعی بزرگ برسر دیپلماسی موفق بوده است. در همین راستا در مجموعه نشست های بین المللی در بسط مبانی توسعه پایدار،نگاه همه دول به شرایط پیرامونی محیط زیست و توسعه یکسان نبوده و منافع حرف اول را زده است.آنچنانکه در نشست اخیر در سال2012 در ریو این اجلاس جهانی علی رغم تلاش های بسیار اغلب دولت ها و کشورهای جهان دوم و سوم در جهت تحقق اهداف بسیار مهمی همچون اقتصاد سبز،ریشه کنی فقر، توسعه پایدار، بر مبنای عدالت،حاکمیت و قانون راهی از پیش نبرد و یک موفقیت نیمه کاره بود.حال بایستی بانتظار بنشینیم تا اجلاسی جهانی در مسیر و پیشبرد توسعه پایدار را در سال 2015 شاهد باشیم. این مسیر توسعه در چارچوب دیپلماسی محیط زیست نمود پیدا می کند.